Een getuigenis van Jamâa Aissaoui en Katleen Van de velde, resp. stafmedewerker en coördinator bij vzw De Schoolbrug
Opgetekend door Jan De Mets
“We dachten eerst, ‘oei we worden technisch werkloos’,
maar vrij snel was duidelijk dat scholen onze ondersteuning nodig hadden. We hebben heel snel een bevraging opgesteld voor de individuele leerkrachten: wat heb je nu nodig, hoe zit het met het bereik van je ouders en leerlingen, ... Uit die bevraging kwamen bevindingen zoals: één op de vijf leerlingen wordt niet bereikt. Dat ging in totaal dus om meer dan vijfduizend leerlingen. Men schrok van deze cijfers en de Stad is snel in actie geschoten.
Zo werd er een noodproject opgestart om gezinnen van laptops te voorzien. Via databestanden van de Stad kon men ook andere voorzieningen zoals OCMW inschakelen om contact te zoeken met die ‘onbereikbare’ gezinnen. Dat is vrij goed gelukt, al vroeg de terugkoppeling van de verkregen informatie naar de scholen wel veel tijd. Zo zijn er door de scholen een 500-tal leerlingen van die groep bereikt. Voor de restgroep is men dan op wijkniveau gaan kijken. Op deze manieren zijn toch veel gezinnen opgespoord.
Zoals elders is ook hier gebleken dat je met 600 laptops slechts een deel van de gezinnen kunt bedienen. En dus moesten scholen gaan selecteren: wie heeft er één nodig, wie krijgt voorrang? Gelukkig is de Stad zich hiervan bewust en starten ze een nieuw project: ‘Elk kind online’, samen met partnerorganisaties. Ons werd gevraagd om via de scholen in de toekomst in te zetten op de noodzakelijke #digitalevaardigheden bij ouders.
Contact met ouders is een must
Scholen beseften nu plots meer dan ooit dat contact met ouders een must is als je bezorgd bent om het leerproces van je leerlingen. Meer dan vroeger hebben leerkrachten nu zelf ‘aan den lijve’ ondervonden hoe kwetsbare gezinnen leven, welke drempels zij ondervinden. Al was het maar op het vlak van digitaal materiaal en internet om te voldoen aan de vragen van de school inzake #preteaching. De bereidheid van leerkrachten om met dit inzicht iets te doen is enorm toegenomen.
Sommige leerkrachten deden iets waar ze vroeger wat terughoudend tegenover stonden: huisbezoeken afleggen! De stoep- en online contacten met ouders was een eye-opener en leverde veel positieve ervaringen op. Zo hebben ze zelf hun eigen onzekerheden en angsten opzijgezet. In die zin was het eigenlijk een heel dankbare periode dat tot veel inzichten en ‘aha’-ervaringen heeft geleid. En we hopen dat ze dat nu de komende jaren zullen (ont)houden. En bovendien: dat ze hun collega’s van het belang van dergelijke contacten kunnen overtuigen.
Filmpjes in vele talen
Er bleek bij ouders een grote nood aan basisinformatie over de coronamaatregelen. We maakten animatiefilmpjes (zie onze website) die telkens de nieuwste maatregelen van de Veiligheidsraad toelichtten. We zorgden voor een eenvoudig taalgebruik, in diverse talen opgesteld. Alle Antwerpse scholen hebben daar gretig gebruik van gemaakt. Zeker het laatste filmpje over de heropstart is nog bruikbaar (http://www.deschoolbrug.be/filmpje-voor-ouders-meer-kinderen-naar-school/).
Vooral bij erg kwetsbare groepen merkten we dat basisinfo over de ziekte zelf broodnodig was. Sommigen hielden hun ramen halsstarrig dicht om zich zo tegen het virus te beschermen. Daar heeft intens persoonlijk contact voor veel geruststelling gezorgd.
Stilaan terug naar ‘normaal’?
Andere ondersteuningsacties betreffen de #inschrijvingen tijdens deze ‘meld je aan’-periodes. Alles moet nu online gebeuren en dat is voor sommige ouders uiteraard niet evident. Gelukkig meldt het LOP dat het in de cijfers goed meevalt: de aanmelding is nu vrij vergelijkbaar als vorig jaar. Dus de extra inspanningen hebben wel gerendeerd. Er is ook aan scholen gevraagd om bij de gezinnen langs te gaan, om zo alle kansen op inschrijving open te houden.
We komen stilaan ook meer buiten dan enkele weken geleden. We beginnen terug met schoolpoortcontacten om te horen wat er leeft. We vinden het ook fijn om onze collega’s stilaan terug ‘fysiek’ te zien. Er blijven uiteraard nog veel vragen: hoe gaat het nieuwe schooljaar eruitzien? Gaan ouders wel in de scholen mogen komen? En externe partners? Sommige scholen die met ons wilden samenwerken, geven nu al aan dat liever een jaartje uit te stellen ... Dus ook wij hebben vragen: gaan we op dezelfde ‘normale’ manier met scholen kunnen samenwerken? We hopen van wel. Want al is het lesgeven nu de hoofdprioriteit van scholen, toch gaan de contacten met de gezinnen blijvend belangrijk zijn. Het zal dus wat overredingskracht van ons vragen om de deuren opnieuw open te krijgen.
Uitdagingen
Het idee van ‘ik ben er als leerkracht om les te geven en de rest komt er bovenop’ is door de coronacrisis nu wel bijgesteld – we hopen voorgoed. De leerkrachten werden nu verplicht om out of the box te denken, meer te overleggen, intensiever contacten met ouders te leggen, kwetsbare leerlingen te ondersteunen ... Een mooi voorbeeldje is het doorgeven van je privé-gsmnummer. Sommige leerkrachten wilden dat vroeger niet doen, vonden dat zelfs not done. Ze hadden schrik dat ouders hen te pas en te onpas zouden contacteren. Nu hebben ze daar veel positieve ervaringen mee. Zo goed als elke ouder heeft een smartphone en een whatsapp-groepje was zo gemaakt. ‘Als we daarin investeren, krijgen we daar veel van terug’, merkten de leerkrachten. Hopelijk is dat inzicht een blijvende. En we merken ook dat scholen alerter zijn voor de talenten van leerkrachten: die timide leerkracht blijkt plots een expert te zijn in videocommunicatie.
Voor ons wordt ‘20-‘21 het Jaar van de Overtuiging. We willen net meer inzetten op een echt #partnerschap met ouders, op een andersoortige samenwerking dan de klassiekere ouderbetrokkenheid. We hopen dat scholen ons met open armen zullen blijven ontvangen.”
De Schoolbrug vzw wil in Antwerpen de brug slaan tussen scholen en kwetsbare gezinnen. De opdracht is schoolteams versterken in hun contacten met ouders, sàmen met ouders. De Schoolbrug brengt dus het perspectief van ouders binnen in de teams. Ze wordt hiervoor vooral gesubsidieerd door de Stad Antwerpen.
JAN DE METS
Medewerker bij Steunpunt Diversiteit en Leren (UGent)
Jan werkt in diverse Europese projecten, o.a. rond warme transities (van voorschools naar kleuter), videocoaching als tool om te professionaliseren, praktijken met anderstalige nieuwkomers, enz. Voor Onderwijscentrum Gent coördineert hij de trajecten met secundaire scholen inzake vroegtijdige schoolverlaters (samen met CEGO en Schoolmakers). Hij schrijft menige publicaties en artikels bijeen rond diverse onderwijsgerelateerde thema’s (brugfigurenwerking, transities ...). Partnerschap met ouders ligt de laatste jaren bovenaan zijn schuif. Hij is voor dit thema een veelgevraagd spreker en begeleider.