Een getuigenis van Sara Willems, maatschappelijk werker bij VCLB Gent; contactpersoon op CDO De Rotonde, deeltijds beroepssecundair onderwijs, Gent
Opgetekend door Jan De Mets
“Vóór de lockdown begeleidde ik vanuit het CLB
reeds vele leerlingen op deze school, wat toen vaak al intensief was. Ik had formele begeleidingsgesprekken maar ook veel informele babbels met leerlingen op de speelplaats, aan de schoolpoort, aan het onthaal, of via sms, WhatsApp, Messenger. Net zoals elke school experimenteren wij nu ook met alternatieve manieren voor een goed contact. De eerste week heb ik in afstemming met de leerlingenbegeleiding van de school een lijst gemaakt: voor wie is het belangrijk om elke dag in contact te blijven, iets te sturen of te bellen; voor wie eens per week; enzovoort. Ondertussen weten we welke leerling we best op welke manier en op welk tijdstip kunnen bereiken, soms ook ’s avonds of in ’t weekend. Zo kunnen we onze boodschap blijven doorgeven: ‘We geven niet op, we laten jou niet los!’
Intensieve aanpak blijft
Leerlingen gaan hier twee dagen per week naar school; de andere drie dagen werken ze, volgen ze een stage ... De Rotonde heeft al veel ervaring met aanklampend werken, om met leerlingen ook buiten de klas in contact te blijven. We deden altijd al veel inspanningen voor leerlingen die dreigden af te haken. Het mooie om zien nu is dat deze aanpak zijn vruchten afwerpt: de school heeft zichzelf niet moeten heruitvinden! Die intensieve aanpak en expertise van vroeger zetten we gewoon verder, zij het dat de omstandigheden het ons niet makkelijk maken en dat leerstof aanreiken voor deze doelgroep niet evident is en bij veel leerlingen toch voor wat onrust zorgde.
Er is de combinatie van een gebrek aan computers en internetaansluitingen, aan knowhow van het werken met een laptop – zeker als je enkel een smartphone gewoon bent – , aan skills om die nieuwe gesprekstechnieken onder de knie te krijgen: ‘ik begin er aan, ik doe mijn laptop open, ik log in, ...’
Het is sowieso voor onze leerlingen deeltijds onderwijs een complexe zaak. Sommigen hebben een arbeidscontract, anderen een stagecontract ... Het was voor hen dus niet enkel de component ‘school’ die wegviel, maar voor velen ook de component ‘werk’. Sommigen moesten dan weer blijven doorwerken, zoals in de essentiële sectoren verkoop of verzorging. Het is soms wel een verandering van jewelste. Zo zijn er leerlingen die in een grootwarenhuis werken, hun eerste stappen op de arbeidsmarkt. Zij worden plots geconfronteerd met alle beperkingen, speciale maatregelen en angsten bij klanten. Niet evident.
Diverse reacties
We krijgen ook andere signalen, bijvoorbeeld van die groep leerlingen bij wie het om uiteenlopende redenen al moeilijk liep voor de uitbraak van het Corona-virus. Daar wordt de situatie vaak gewoon erger. Ik probeer leerlingen die om hulp vragen te helpen door vanuit onze draaischijffunctie het #hulpverleningsnetwerk in gang te zetten. Maar dan nog merk je na zoveel weken dat er toch leerlingen aan het opgeven zijn, dat ze minder vragen stellen, dat ik zelf meer moet sturen ... Er zijn ook jongeren die zich nestelen in deze quarantaine, die het wel leuk vinden, die voor een time-out-traject of begeleidingstraject stonden en nu zeggen : ‘Ik heb die time-out niet meer nodig, de quarantaine is nu mijn time-out’. Dat klinkt grappig, maar hoe krijg je die opnieuw opgestart? Weer anderen geven aan dat ze de school erg missen, zij vragen wanneer ze mogen terugkomen.
Bij de meesten merk ik wel dat voortdurend de nieuwe en juiste informatie over de coronamaatregelen blijven herhalen, uiterst belangrijk is. Ze gaan voort op halve geruchten en nieuwtjes: ‘mag ik naar mijn oma want ik hoor dat de doe-het-zelf-winkels nu terug opengaan?’ We mogen er niet altijd van uitgaan ‘dat ze het ondertussen wel weten’. Ze snappen het niet altijd, hebben geen toegang tot betrouwbare bronnen, ze krijgen boetes omdat ze de maatregelen niet naleven ... Juiste informatie is blijvend belangrijk!
Blijvend aan boord houden
Het deeltijds onderwijs kan binnenkort terug heropstarten, voorlopig enkel voor jongeren met arbeidsdeelname. We kijken of we extra ‘bubbels’ kunnen vormen voor leerlingen met specifieke noden, bijvoorbeeld leerlingen voor wie het echt niet lukt om thuis voor school te werken.
In normale tijden zou ik in deze periode veel werk hebben met jongeren die dreigen #ongekwalificeerd uit te stromen, om voor hen een warme overdracht te voorzien naar iets anders: doorverwijzen naar en samen kennismaken met VDAB, met hen meegaan naar Werkpalet of Word Wijs ... Nu kan ik voor deze doelgroep minder betekenen, want dit vraagt intensieve en aanklampende begeleiding. Samen met de school waak ik erover dat we deze groep niet uit het oog verliezen: wat kunnen we nu nog voor hen doen? Ik hoop dat ik met deze leerlingen in augustus nog aan de slag kan gaan.
Vanzelfsprekendheden
Er gebeuren nu veel dingen tegelijk en het is niet altijd makkelijk om de prioriteiten te bepalen want we hebben veel ‘soorten’ kwetsbare groepen, elk met eigen noden en uitdagingen. We leren alvast dat een aantal vanzelfsprekendheden dat niet zijn. Zo blijkt nu bijvoorbeeld dat bij een inschrijving de vraag ‘heb je een computer thuis, heb je internet thuis’ een noodzaak is. Als we dat standaard vragen, is dat misschien minder stigmatiserend dan het nu was.
Wat wij alvast in De Rotonde onthouden, is dat onze intense en warme aanpak van altijd nu echt wel loont in deze bijzondere omstandigheden. We hadden al een kracht, een visie en een aanpak om jongeren intens te begeleiden, en dat komt ons nu mooi uit.”
JAN DE METS
Medewerker bij Steunpunt Diversiteit en Leren (UGent)
Jan werkt in diverse Europese projecten, o.a. rond warme transities (van voorschools naar kleuter), videocoaching als tool om te professionaliseren, praktijken met anderstalige nieuwkomers, enz. Voor Onderwijscentrum Gent coördineert hij de trajecten met secundaire scholen inzake vroegtijdige schoolverlaters (samen met CEGO en Schoolmakers). Hij schrijft menige publicaties en artikels bijeen rond diverse onderwijsgerelateerde thema’s (brugfigurenwerking, transities ...). Partnerschap met ouders ligt de laatste jaren bovenaan zijn schuif. Hij is voor dit thema een veelgevraagd spreker en begeleider.